راه‌های زیادی برای مصرف دارو و وارد کردن آن به بدن وجود دارد. یکی از این راه‌ها نیز تزریق دارو داخل بدن است که به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. این راه یکی از سریع‌ترین راه‌های اثربخشی دارو است. تزریق دارو انواع مختلفی دارد که هریک از آن‌ها در شرایط مختلفی استفاده می‌شوند. یکی از معمول‌ترین روش‌های تزریق، تزریق وریدی است. این نوع از خدماتی است که انجام آن تنها در بیمارستان انجام نمی‌شود و امکان تزریق وریدی در منزل نیز وجود دارد. در این مقاله به بررسی تزریق وریدی در منزل پرداخته شده است.
تزریق وریدی به چه معناست؟
تزریق وریدی، تزریقی است که در آن دارو مستقیماً به خون و داخل رگ وارد می‌شود. می‌توان گفت تزریق وریدی سریع‌ترین روش یا از سریع‌ترین روش‌ها برای وارد کردن دارو به بدن است. هر چند ثانیه خون به طور کامل در بدن جریان پیدا کرده و به اندام‌های مختلف می‌رسد. با تزریق وریدی می‌توان دارو را به سریع‌ترین شکل ممکن به اندام‌های هدف رساند.
در زمان‌هایی که بیمار سریعاً به دارو نیاز داشته باشد، دز دقیق دارو لازم باشد، امکان دریافت دارو به شکل دیگری وجود نداشته باشد و بیمار نیازمند دریافت دارو به مدت طولانی باشد؛ از تزریق وریدی استفاده می‌شود. به همین دلیل است که تزریق وریدی در منزل نیز کاربرد زیادی دارد. بسیاری از بیماران نیاز دارند تا در طی چند ساعت، داروی خود را به صورت منظم دریافت کنند. به همین دلیل برای این بیماران از تزریق وریدی در منزل استفاده می‌شود.
انواع تزریق وریدی
به طور کلی می‌توان گفت تزریق وریدی دارای دو نوع مختلف است. این دو نوع در زمان وارد شدن دارو به بدن فرد بیمار، با هم تفاوت دارند. در یک نوع از تزریق وریدی، دز مشخصی از دارو در کم‌ترین زمان وارد خون بیمار می‌شود و اثربخشی آن بسیار سریع است. در تزریق وریدی زمان بر، دز مشخصی از دارو از طریق کانتر و در زمان طولانی‌تری وارد جریان خون فرد می‌شود.
تزریق وریدی معمولاً از پشت دست، مچ، بازو یا آرنج فرد انجام می‌شود. محل تزریق در انواع تزریق وریدی تفاوتی با یکدیگر ندارند و در هر دو نوع از این مناطق بدن تزریق انجام می‌شود.
تزریق وریدی سریع
در این روش از تزریق دارو با سرنگ و به صورت فشاری وارد جریان خون می‌شود. به این روش از تزریق بولوس نیز گفته می‌شود. یکی از کاربرد‌های تزریق وریدی سریع، بیهوشی است. بیماران را با این نوع از تزریق در کم‌تر از ۱۰ ثانیه بی‌هوش می‌کنند.
تزریق وریدی زمان‌بر
این تزریق زمانی کاربرد دارد که بیمار به دز زیادی از دارو در مدت طولانی نیاز داشته باشد. تزریق وریدی زمان‌بر با استفاده از سرم و کانتر انجام می‌شود و در بازه‌های زمانی معین، دزی از دارو به جریان خون بیمار وارد می‌شود. تزریق وریدی در خانه معمولاً از این نوع است. این تزریق به دو روش قطره‌ای و پمپی انجام می‌شود. استفاده از این روش‌ها معمولاً در تزریق داخل رگ در منزل کاربرد دارد.
تزریق وریدی قطره‌ای
تزریق وریدی در منزل معمولاً با این روش انجام می‌شود. در این روش سرم شامل دارو در بالای سر بیمار قرار می‌گیرد و نیروی جاذبه به عنوان محرکی برای دارو عمل می‌کند تا وارد جریان خون بیمار شود.
تزریق وریدی با پمپ
در این تزریق نیز مقدار مشخصی از دارو در بازه‌های زمانی یکسان وارد خون بیمار می‌شود و تزریق با پمپ متصل به سرم صورت می‌پذیرد.
محل تزریق آمپول وریدی کجاست؟
داروی آمپول وریدی مستقیماً به داخل جریان خون راه پیدا می‌کند. از این رو این تزریق از محلی انجام می‌شود که رگ در آن برجسته و زیاد باشد. سرخرگ روی دست، رگ روی مچ، رگ روی آرنج و رگ‌های روی بازو معمولاً متداول‌ترین محل‌ها برای تزریق وریدی هستند.
تزریق وریدی برای نوزادان ممکن است با استفاده از رگ‌های بین قوزک پا و تاندون انجام شود. از محل‌های دیگر تزریق وریدی می‌توان به پشت گوش، گیجگاه، پشت سر، گردن و پیشانی اشاره کرد. این محل‌ها برای تزریقات معمولاً در نوزادان استفاده می‌شود.
تفاوت بین آمپول‌های وریدی، عضلانی و زیر جلدی
همانطور که گفته شد تزریقات انواع مختلفی دارند و به روش‌های متفاوتی انجام می‌شود. این روش‌ها با توجه به وضعیت بیمار و شرایط دریافت دارو توسط بیمار انجام می‌شود. به طور کلی سه نوع روش وریدی، عضلانی و زیر جلدی برای تزریق دارو وجود دارد.
تزریق وریدی
تزریق دارو به داخل جریان خون
اثربخشی بسیار سریع دارو روی اندام‌های مختلف
امکان تزریق دز مشخصی از دارو در بازه‌های زمانی یکسان و مدت زمان طولانی
دارو‌های بیهوشی، انتقال خون و سرم‌های الکترولیتی با این روش تزریق می‌شوند.
تزریق عضلانی
تزریق دارو به بافت ماهیچه‌ها
اثربخشی کندتر نسبت به تزریق وریدی
اکثر واکسن‌ها و پنی سیلین‌ها با این روش تزریق می‌شوند.
تزریق زیر جلدی
تزریق به بافت چربی که روی بافت عضلانی قرار دارد.
استفاده از سرنگ‌هایی با سوزن نازک‌تر
اثربخشی کندتر نسبت به روش‌های دیگر به دلیل کم بودن رگ‌ها خونی در بافت زیر جلد
درد کم‌تر
عوارض جانبی احتمالی کم‌تر روی پوست و بدن
انسولین، هپارین و اکثر مسکن‌ها با این روش تزریق می‌شوند.
نکات مهم در هنگام تزریق وریدی در منزل
تزریق آمپول وریدی در منزل نکات خاصی دارد. رعایت نکردن این نکات باعث می‌شود تا عوارض زیادی روی بیمار به وجود آید و حتی ممکن است سلامت بیمار به خطر بیفتد. بر اساس عقیده بسیاری از افراد تزریقات در منزل کار راحتی است و همه می‌توانند آن را انجام دهند. در حالی که در صورت رعایت نکردن نکات تزریق وریدی در خانه، مشکلات بسیار زیادی ممکن است رخ دهد.
بررسی تاریخ انقضای دارو
بررسی بسته‌بندی دارو و سالم بودن آن
بررسی پلمپ دارو و بسته بودن آن
مطابقت داشتن داروی تزریقی با نسخه تجویز شده توسط پزشک
بررسی وریدی بودن تزریق دارو
شست و شوی محل و استرلیزه کردن آن
رعایت بهداشت توسط تزریق‌کننده
استفاده از دستکش‌های یکبار مصرف
استفاده از الکل‌های ضدعفونی
استفاده از سرنگ تازه و پلمپ شده
محافظت از محل تزریق وریدی
استفاده از سوزن با قطر مناسب
استفاده از سوزن‌هایی با قطر کم‌تر برای کودکان و سالمندان به دلیل حساسیت بیش‌تر رگ‌ها
استفاده از یخ یا بی‌حسی برای کاهش دادن درد تزریق
قرار دادن بیمار در حالت مناسب
رگ‌گیری مناسب
تزریق آرام و بدون فشار زیاد
ماساژ عضلات برای جلوگیری از انقباض
تزریق آمپول وریدی با زاویه مناسب به داخل رگ برای جلوگیری از عفونت و التهاب
هواگیری کامل آمپول و سرم
تمیز کردن محل تزریق از عوامل بیرونی
استفاده از آنژیوکت‌ها با اندازه مناسب
عوارض رعایت نکردن نکات تزریق وریدی در منزل
آسیب رسیدن به رگ
نشت دارو در بافت‌های اطراف رگ
ایجاد آمبولی در صورت تزریق با فشار زیاد
احتمال بروز اسپاسم عضلانی در صورت تزریق اشتباه
احتمال تزریق وریدی هوا و مرگ بیمار
احتمال بروز عفونت‌های مختلف
مزایای تزریق آمپول وریدی در منزل چیست؟
تزریق تو رگی در منزل دارای مزیت‌های زیادی است. در صورتی که تزریق وریدی در خانه با رعایت نکات انجام شود، مزیت‌های آن بسیار زیاد خواهد بود که حتی باعث اثربخشی بهتر دارو و سریع‌تر درمان شدن بیمار می‌شود.
صرفه‌جویی در وقت بیمار با نرفتن به بیمارستان، ایستادن در صف و ماندن در ترافیک
مراجعه کردن به مراکز درمانی باعث خستگی و از بین رفتن انرژی بیمار می‌شود.
با تزریق تو رگی در منزل می‌توان در هزینه‌های اضافی صرفه‌جویی کرد.
حفظ سلامت بیمار از آلودگی هوای شهر و بیماری کرونا
دردسر و مشکلات تزریق داخل رگ در منزل کم‌تر است.
بیمار آسایش جسمی و روانی بیش‌تری در زمان تزریق وریدی در منزل دارد.
تزریق وریدی در خانه و آسایش بیش‌تر باعث می‌شود تا بیمار آسان‌تر درمان شود.
وجود پرستار اختصاصی برای تزریق و تزریق دقیق‌تر
تزریق آمپول وریدی در منزل شبانه روزی است.
پانسمان دقیق‌تر و ضدعفونی بهتر محل تزریق
درمان سریع‌تر بیمار در صورت بروز هرگونه حساسیت یا عوارض جانبی به دلیل وجود یک پرستار اختصاصی