یکی از سریع‌ترین و متداول‌ترین روش‌ها برای دریافت دارو توسط بیماران، تزریقات است. معمولاً پزشک برای اینکه یک دارو سریع‌تر به بدن بیمار برسد و درمان سریع‌تر صورت بگیرد، از تزریق دارو استفاده می‌کند. اما روش‌های مختلفی برای تزریق داروها وجود دارد که شامل تزریق زیر جلدی، داخل جلدی، تزریق عضلانی در منزل و تزریق داخل وریدی مستقیم هستند.
تزریق عضلانی در منزل رایج‌ترین خدمات پرستاری و درمانی در منزل است که به راحتی قابل انجام است. در واقع زمانی که لازم است تزریقات به شیوه صحیح و مطابق با تجویز پزشک انجام شوند، از خدمات درمانی در منزل استفاده می‌شود. برای کسب آگاهی بیشتر در مورد تزریق عضلانی در خانه و نکات مربوط به آن، لطفاً تا انتها با کلینیک هم‌دم همراه شوید.
تزریق عضلانی به چه معناست؟
به لحاظ تکنیکال، تفاوت انواع تزریق دارو در نحوه انجام و سرعت انتقال دارو در سراسر بدن است. بنابراین زمانی که مایلیم دارو هر چه سریع‌تر جذب بدن شود، تزریق مستقیم به داخل رگ را تجویز می‌کنیم. اما زمانی که مایلیم جذب کمی آهسته‌تر صورت بگیرد و دارو با دوز بالا در اختیار بدن قرار نگیرد، تزریق عضلانی را پیشنهاد می‌کنیم.
اهمیت تزریق عضلانی در منزل
در روش تزریق عضلانی در منزل، دارو را داخل سرنگ کشیده و به عضلات مشخصی تزریق می کنند. تزریق عضلانی معمولاً درد شدیدی ندارد اما گاهی ممکن است برای کاهش درد از کرم‌های بی حسی موضعی یا ترکیبات بی حس کننده موجود در دارو استفاده می‌شود.
این روش تزریق را می‌توان متداول‌ترین و البته راحت‌ترین روش تزریق دانست. با این حال برای انجام همین تکنیک نیز لازم است مهارت و تجربه کافی برخوردار باشیم؛ چرا که بسیاری از افراد وجود دارند که با تزریق عضلانی نادرست دچار عوارض شدیدی شده‌اند.
علت محبوبیت بیشتر تزریق آمپول عضلانی در منزل ظرفیت بالای عضلات برای دریافت مایعات و تعدیل دوز دارو است. همچنین با این روش می‌توان عضلات مختلف را مورد هدف قرار داد و عوارض آن را کاهش داد. به همین دلیل بیمارانی که مرخص شده‌اند اما هنوز به تزریق عضلانی احتیاج دارند توصیه می‌شود که به جای مراجعه به درمانگاه، از خدمات تزریق در منزل استفاده کنند.
محل تزریق عضلانی در منزل
شیوه‌ها و محل‌های مختلفی برای تزریق عضلانی وجود دارد که با توجه به هر دارو ممکن است متفاوت باشند. در این قسمت به محل‌های مختلف تزریق عضلانی در منزل یا درمانگاه اشاره می‌کنیم:
تزریق در عضلات بازو
یکی از اصلی‌ترین قسمت‌هایی که تزریق عضلانی در آن انجام می‌شود، ناحیه بازو و دلتوئید است که اغلب برای تزریق واکسن کاربرد دارد. از آنجایی که این عضله حجم کمی دارد نمی‌تواند مقدار زیادی از دارو را تحمل کند. به همین دلیل اغلب برای تزریق عضلانی در منزل از این عضله استفاده نمی‌شود؛ بلکه در مراکز بهداشت و درمانگاه‌ها از تزریق عضلانی به بازو برای دریافت واکسن به کار می‌رود.
تزریق در عضلات باسن
می‌توان گفت که متداول‌ترین تکنیک برای تزریق دارو، تزریق عضلانی به پشت در منزل است. اگرچه بسیاری از افراد تزریق به این ناحیه را ساده فرض می‌کنند؛ اما این تزریق از حساسیت بالایی برخوردار بوده و تنها فردی مجرب و آموزش دیده از پس آن بر خواهد آمد. علت این مسئله نزدیکی این عضله به اعصاب سیاتیک است.
تزریق در عضلات ران
یکی دیگر از نواحی مناسب برای تزریق عضلانی در منزل، ران پا است. این عضله برای تزریق به کودکان اولویت دارد و کمترین عوارض برای آن در نظر گرفته می‌شود. همچنین به دلیل گستردگی عضله ران، می‌توان گفت که ایمن‌ترین تکنیک تزریق عضلانی به ران است.
چه داروهایی به عنوان آمپول عضلانی تزریق می‌شوند؟
می‌توان گفت که اغلب آمپول‌ها و داروهای تجویزی قابلیت تزریق عضلانی را دارند. در واقع تزریق عضلانی در خانه راحت‌ترین، ایمن‌ترین و کم عارضه‌ترین روش تزریق است که برای اغلب داروها کاربرد دارد. با این حال بسیاری از داروها وجود دارند که باید سریعاً در دسترس کل بدن قرار بگیرند؛ در این صورت به جای تزریق عضلانی از سایر روش‌ها استفاده می‌شود.
همچنین بسیاری از داروهایی که تزریق وریدی دارند را می‌توان از طریق عضلات وارد کرد؛ این کار هیچ عارضه‌ای به همراه ندارد و تنها دوز دارو را در مدت زمان بیشتری در اختیار بدن فرد قرار می‌دهد. اما بالعکس در صورتی که داروهای عضلانی را از طریق وریدی تزریق کنیم، عوارض بسیاری خطرناکی مثل مرگ را مشاهده می‌کنیم. بنابراین برای تزریق عضلانی در منزل تخصص و مهارت فرد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
اغلب برای تزریق داروهای آنتی بیوتیک، بی حس کننده، ضد التهاب و یا داروهایی که تاثیر موضعی دارند، از روش تزریق عضلانی استفاده می‌کنیم. توجه داشته باشید که تشخیص نحوه درست تزریق از وظایف پرستاران است و افراد عادی از عهده این کار بر نخواهند آمد.
تفاوت بین آمپول‌های عضلانی، وریدی و زیر جلدی
همانطور که قبلاً اشاره کردیم اگرچه هدف کلی از تزریق رساندن داروهای مورد نیاز بدن به بافت‌هاست؛ اما انواع مختلفی از روش‌های تزریق وجود دارند که بنا بر شرایط بیمار و نوع دارو انتخاب می‌شوند. این روش‌ها تفاوت‌هایی در ناحیه مورد نظر و نحوه انجام دارند. این تفاوت‌ها شامل:
تزریق داخل وریدی
برای تزریق داخل وریدی باید دارو مستقیماً به یک رگ یا ورید ضخیم تزریق کرد. در این روش دارو مستقیماً به خون وارد می‌شود و سریعاً به اندام‌های مختلف بدن می‌رسد. تزریق وریدی (IV) یا به صورت مستقیم یا به صورت انفوزیون (آهسته) انجام می‌شود. معمولاً موادی مثل خون، داروهای حاوی الکترولیت، داروهای بی‌هوشی و داروهای عملیات احیاء (CPR) با این روش تزریق می‌شوند.
تزریق عضلانی
در این روش دارو از طریق بافت عضلات و به صورت آرام آرام جذب خون می‌شود. عضلات همواره دارای منابع خون غنی هستند که به دارو کمک می‌کنند بهتر جذب شوند. داروهایی مثل پنی سیلین، کورتیکو استروئیدها و هورمون‌ها اغلب از طریق عضلات وارد بدن می‌شوند. تزریق عضلانی در منزل (IM) به دلیل احتمال آسیب به اعصاب و عروق از اهمیت بالایی برخوردار است.
تزریق زیر جلدی
تزریق زیر جلدی (SC) روشی است که دارو دقیقا در زیر پوست و بافت چربی بالای عضلات تزریق می‌شود. این روش نسبت به تزریق عضلانی درد کمتری دارد و برای داروهایی مثل انسولین، هپارین و برخی واکسن‌ها و مسکن‌ها مناسب است.
نکات مهم تزریق عضلانی در منزل
دریافت خدمات تزریق عضلانی در منزل توسط پرستاران آموزش دیده، مجرب و ماهر انجام می‌شود. این نوع از تزریق با مزایای زیاد از جمله موارد زیر همراه است:
مدیریت زمان و انرژی
اصلی‌ترین مزیت تزریق آمپول عضلانی در منزل کاهش وقت و انرژی مورد نیاز برای تزریق است. به این صورت که شما می‌توانید تنها با یک تماس و بدون طی کردن هیچ مسافتی بهترین خدمات تزرییق را دریافت کنید.
سهولت در تزریق
تزریق عضلانی برای کسانی که بیماری سختی دارند یا سن بالایی دارند آزاردهنده است. طی کردن مسافت طولانی یا جستجو برای مراقبت‌های پزشکی برای این افراد سخت است. از طرفی تزریق عضلانی در منزل باعث می‌شود فرد در منزل شخصی خود آرامش بیشتری احساس کند و کمترین درد را تجربه کند.
کاهش هزینه تزریق
تزریق عضلانی در منزل از نظر اقتصادی نیز بسیار به صرفه‌تر از کلینیک یا بیمارستان است. با این کار مراجعات درون شهری شما کاهش پیدا می‌کند و از سویی دیگر تعرفه خدمات تزریق در منزل نسبت به کلینیک‌ها کمتر است.
تزریق راحت برای کودکان و افراد حساس
بسیاری از کودکان باید به صورت دوره واکسن دریافت کنند که این واکسن در عضلات تزریق می‌شود. همچنین تجربه تزریقات برای کودکان سخت است و به راحتی انجام نمی‌شود. راه حل این موضوع تزریق عضلانی در منزل شبانه روزی است که کودک را از استرس محیط بیمارستان و درمانگاه آسوده می‌سازد. به طوری که در اغلب موارد تزریق در فضای آرام و امن خانه هیچ دردسری به دنبال ندارد.
نکات مهم در هنگام تزریق عضلانی در منزل
به منظور انجام صحیح تزریق عضلانی در منزل باید به برخی نکات مهم توجه داشته باشید. توجه به این نکات به شما کمک می‌کند بهترین خدمات را از پرستار دریافت کنید و بعدها دچار عارضه نشوید:
کنترل علائم حیاتی قبل از تزریق ضروری است
داشتن دستور پزشک برای تزریق
شستشوی دست قبل از تزریق
پلمب بودن دارو و تجهیزات تزریق
سرنگ‌ها، سر سوزن‌ها و مواد ضد عفونی کننده باید در دسترس پرستار باشد
اگر تزریقات متعدد لازم است، در چند عضله مختلف انجام شود
هواگیری به طور کامل انجام شود
شل بودن عضله در هنگام تزریق بسیار حائز اهمیت است
دارو نباید به صورت سرد تزریق شود (چرا که ممکن است منجر به ایجاد آبسه یا دردناک شدن محل تزریق شود)
در نهایت توصیه می‌کنیم با بهره مندی از تخصص پرستاران کلینیک هم‌دم از بهترین خدمات تزریق عضلانی در منزل بهره مند شوید.