علائم آلزایمر و درمان آن از جمله مواردی است که باید در سالمندان مورد توجه قرار گیرد و نسبت به پیشگیری، تشخیص و درمان آن شناخت کافی ایجاد شود. فراموشی و کاهش میزان متوسط حافظه با افزایش سن و سالمندی، امری رایج و طبیعی است. هر فراموشی را در این سن نمی‌توان نشانه زوال عقل یا بیماری آلزایمر تلقی کرد، اما از طرفی تشخیص دیرهنگام این بیماری نیز باعث پیامدهای جبران ناپذیری خواهد شد. آلزایمر یک بیماری پیش‌رونده است که به آهستگی روند حافظه، تفکر و حتی زندگی روزانه افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ بنابراین اطلاع بیشتر از این بیماری باعث می‌شود تا از پیشرفت آن جلوگیری شود و اختلال در زندگی روزانه را به حداقل میزان خود رساند.
آلزایمر چیست؟
علل آلزایمر هر چه که باشد، شناخت بیماری به تشخیص به موقع و همچنین درمان مناسب آن کمک شایانی می‌کند. آلزایمر یک بیماری عصبی و مغزی است که باعث مرگ تدریجی سلول‌های مغزی می‌شود و این مرگ سلول‌های مغزی، حافظه و نیروی شناخت فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. آلزایمر نوعی بیماری مزمن است و درمان قطعی برای آن وجود ندارد. البته روش‌هایی برای جلوگیری از پیشرفت بیماری وجود دارند که می‌توانند تا حد زیادی شرایط زندگی فرد را بهبود بخشند.
بیماری آلزایمر ممکن است در هر فردی بروز پیدا کند، اما برخی از افراد بیش از سایرین در معرض این بیماری قرار می‌گیرند. افرادی که دارای سن بالاتر از 65 سال هستند و همچنین افرادی که دارای سابقه ابتلا به این بیماری در خانواده خود هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
نیاز به آزمایش در منزل دارید؟ به صورت 24 ساعته با ما تماس بگیرید.
علائم آلزایمر در سنین مختلف
علائم آلزایمر در سنین مختلف می‌تواند متفاوت باشد. این علائم در برخی از افراد به صورت خفیف و در دیگر افراد به صورت شدید بروز می‌کند. بیماری آلزایمر دارای یک سری عوامل شایع است که در اکثر افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، بروز پیدا می‌کند. در ادامه به برخی از این علائم اشاره می‌کنیم:
از دست دادن حافظه
اختلالات شناختی
رفتار تکانشی یا غیرقابل پیش‌بینی
از دست رفتن حافظه از موارد شایعی است که در بیماری آلزایمر بروز پیدا می‌کند. این عارضه به تدریج و در طی ماه‌ها یا سال‌ها خود را نشان می‌دهد و به همین دلیل ممکن است تشخیص آن دشوار باشد. از دست رفتن حافظه اگر با سرعت زیاد و همچنین شدت بالا صورت گیرد، ممکن است باعث شود تا فرد به مراقبت‌های پزشکی نیاز پیدا کند؛ زیرا در صورت ادامه داشتن علائم و همچنین شدت بالای آن ممکن است فرد دچار سکته مغزی شود.
علائم آلزایمر در سالمندان
علائم آلزایمر در سالمندان می‌تواند بسیار شدید باشد. علت آن را نیز می‌توان در پخش شدن پلاک‌هایی در سراسر مغز بیمار دانست که ارتباط میان نورون‌های عصبی را دچار اختلال می‌کند. در ادامه به برخی از علائم آلزایمر در سالمندان اشاره می‌کنیم:
ناتوانی در برقرار ارتباط
وابستگی به دیگران
عدم توانایی در ترک رخت‌خواب
مشکلات مربوط به حافظه
علائم آلزایمر زودرس
آلزایمر از جمله بیماری‌هایی است که معمولا در سنین بالای 65 سال خود را نشان می‌دهد، اما در برخی از افراد ممکن است این بیماری در سنین 40 یا 50 سال نیز بروز کند. در ادامه به برخی از نشانه‌های ابتلا به آلزایمر زودرس اشاره می‌کنیم:
از دست دادن خفیف حافظه
مشکل در تمرکز
اختلال در یافتن کلمات مناسب
اختلال در بینایی
علل آلزایمر
علل آلزایمر هنوز که هنوز است توسط پزشکان و روان‌پزشکان کاملا مشخص نشده است. مطالعات زیادی درباره آلزایمر توسط دانشمندان مختلف انجام شده است که طبق این مطالعات اصلی ترین فاکتورهایی که می‌توان از آن‌ها به عنوان علت بیماری آلزایمر یاد کرد به شرح زیر هستند:
سن بالا
سابقه خانوادگی
ژنتیک
آسیب‌های شدید سر در گذشته
سبک زندگی
تمامی عوامل بالا احتمال بروز آلزایمر در افراد را بالا می‌برد؛ اما نمی‌توان آن‌ها را به طور صد در صد علت آلزایمر دانست.
علائم شروع آلزایمر
علائم آلزایمر با توجه به پیش‌رونده بودن بیماری ممکن است با سرعت زیادی شدت یابد و آسیب‌های جبران ناپذیری را از خود به جا بگذارد؛ به همین دلیل مطلع بودن از علائمی که در شروع بیماری آلزایمر بروز پیدا می‌کند می‌تواند در تشخیص به هنگام و درمان مناسب این بیماری بسیار موثر باشد. در ادامه به برخی از علائم شروع آلزایمر اشاره می‌کنیم.
از دست رفتن حافظه
بیماری آلزایمر معمولا با از دست رفتن حافظه شروع می‌شود و افراد دچار مشکل در گرفتن اطلاعات جدید و همچنین به خاطر سپردن آن‌ها می‌شود. فردی که حافظه خود را از دست می‌دهد، ممکن است دارای برخی از علائم زیر باشد:
تکرار سوالات و مکالمات
فراموش کردن رویدادها
فراموش کردن مکان اشیاء
سرگردانی یا گم شدن
اختلالات شناختی
فردی که در شروع ابتلا به آلزایمر قرار گرفته، ممکن است در استدلال کارهای پیچیده و همچنین موقعیت‌هایی که در آن‌ها نیازمند قضاوت است، دچار مشکل شود و علائم زیر را از خود بروز دهد:
سردرگمی در ارتباط با مسائل مالی مانند پرداخت قبوض
درک کمتر نسبت به برخی از کارها و عواقب آن‌ها مانند عبور از خیابان بدون توجه به خطر بروز تصادف
مشکل در تصمیم‌گیری
مشکل در انجام کارهای چند مرحله‌ای روزانه مانند لباس پوشیدن
مشکل در تشخیص اشیاء و افراد
مشکل در تشخیص و آگاهی مکانی و فضایی و عدم تعادل به هنگام راه رفتن
مشکل در گفتار و نوشتار مانند هجی کردن کلمات
تغییر شخصیت یا رفتار
تغییر شخصیتی و رفتاری از دیگر مواردی است که با بروز آن باید احتمال بیماری آلزایمر را در نظر بگیریم. تغییر شخصیت یا رفتار ممکن است با علائم زیر بروز پیدا کند:
ناراحت شدن بیش از پیش، از عوامل و موضوعات مختلف
اضطراب و عصبانیت
رفتارهای نامناسب اجتماعی و وسواس‌گونه
از دست دادن حس همدلی
از دست دادن علاقه و انگیزه خود نسبت به اشخاص و موضوعات مورد علاقه خود در گذشته
رابطه آلزایمر و توهم
از دیگر علائم آلزایمر می‌توان به توهم اشاره کرد. توهم در واقع به وضعیتی گفته می‌شود که فرد به چیزی باور دارد که در واقعیت وجود ندارد. در توهم، فرد حاضر به پذیرش اصرارهای اطرافیان برای پذیرش واقعیت نیست و بر حرف خود اصرار می‌کند. این هذیان‌ها یا توهمات می‌توانند به طرق مختلفی بروز پیدا کند. سالمند می‌تواند هذیان خود بزرگ‌بینی، هذیان خود نیست انگاری، هذیان کنترل، هذیان خیانت و… را داشته باشد.
در واقع می‌توان توهم را یکی از نشانه‌های آلزایمر و زوال عقل دانست. از بین رفتن بخشی از مغز و حافظه فرد باعث به یاد نیاوردن خاطرات او می‌شود و به همین دلیل فرد را دچار احساس ضعف روحی، احساسی و پریشانی افکار و حالات می‌کند. توهم و برخورد نادرست اطرافیان با فرد باعث می‌شود تا سالمند، دچار گوشه‌گیری و انزوا شود و خواب، غذا و خلق و خوی آن دچار اختلال شود.
راه های پیشگیری از آلزایمر
علل آلزایمر هر چه که باشد، بهتر است قبل از بروز این بیماری از روش‌های پیشگیرانه استفاده شود. شیوه‌های مختلفی برای پیشگیری از بیماری آلزایمر وجود دارد که در ادامه به برخی از این روش‌ها اشاره می‌شود:
فعالیت فیزیکی و ورزش را جدی بگیرید.
سبک زندگی سالم و رژیم غذایی مناسبی داشته باشید.
خواب کافی می‌تواند در پیشگیری از آلزایمر بسیار موثر باشد.
تعاملات اجتماعی خود را حفظ کنید.
استرس خود را کنترل کنید.
ذهن خود را همیشه در حال فعالیت و تکاپو نگه دارید؛ به عنوان مثال می‌توانید چیز تازه‌ای بیاموزید یا مواردی را به خاطر بسپارید.
درمان آلزایمر
درمان آلزایمر اولین چیزی است که اطرافیان به امید آن، بیمار را نزد پزشک یا روانشناس می‌برند. متاسفانه بیماری آلزایمر درمان ندارد و متخصص مغز و اعصاب تنها می‌تواند از طریق تجویز دارو، علائم را کاهش دهد و از سرعت پیشروی بیماری بکاهد. امروزه دو نوع دارو برای درمان علائم آلزایمر تجویز می‌شود:
مهارکننده کولین استراز: این دارو که به تقویت سطح ارتباط بین سلولی که یک انتقال‌دهنده عصبی آن را تامین می‌کند، می‌پردازد. با مصرف داروی مهارکننده کولین استراز، علائمی مانند بی‌قراری و افسردگی و دیگر علائم عصبی کاهش پیدا می‌کنند.
ممانتین : این دارو برای کاهش سرعت پیشرفت بیماری در آلزایمرهای متوسط تا شدید مصرف می‌شود و ممکن است دارای عوارض جانبی مانند یبوست و سرگیجه باشد.
سخن پایانی
آلزایمر از جمله بیماری‌های شایع در سالمندان است که به دلیل عدم وجود درمان می‌تواند در نگاه اول باعث وحشت و اضطراب فرد یا اطرافیان شود. آگاهی از این بیماری و همچنین برخورد درست و مناسب با بیمار می‌تواند به جلوگیری از پیشرفت آن و همچنین بهبود زندگی بیمار بسیار کمک کند. استفاده از راه‌های پیشگیری از آلزایمر، حتی در سنین پایین‌تر، تاثیر بسیار خوبی در جلوگیری از ابتلا به آلزایمر دارد.
