علائم کم کاری تیروئید در زنان، مردان، کودکان و دوران بارداری
زمانی که فرد دچار کم کاری تیروئید است، واکنش‌های شیمیایی نرمال بدنش اختلال پیدا می‌کند و کارکرد بدن از حالت عادی خارج می‌شود می توان گفت از علائم کم کاری تیروئید است؛ چرا که هورمون‌های غده تیروئید نقش بسزایی در عملکرد تمام سلول‌های بدن دارند. زمانی که سطح هورمون‌های تیروئیدی به اندازه کافی بالا نمی‌رود و انرژی کافی در اختیار سلول‌ها قرار نمی‌گیرد. به همین دلیل ممکن است بسیاری از سیستم‌های بدن دچار اختلال شود.
از آنجایی که کم کاری تیروئید اغلب شدت کمتری نسبت به پرکاری تیروئید دارد، ممکن است برخی افراد برای درمان آن اهمال کنند. با این حال زمانی که تیروئید کم کار در بیمار بروز پیدا می‌کند، ممکن است تشدید پیدا کند و حتی در زندگی روزمره مشکل ایجاد کند. بنابراین توصیه می‌شود در صورتی که درباره این بیماری حدس و گمان می‌زنید، برای تشخیص این بیماری از آزمایش تیروئید در منزل استفاده و به سرعت اقدام به درمان کنید.
علائم کم کاری تیروئید چیست؟
معمولاً کم کاری تیروئید در مراحل اولیه علائم واضحی ندارد و تشخیص آن دشوار است. اما با پیشرفت بیماری علائم کم کاری تیروئید بروز پیدا می‌کنند که در افراد مختلف متفاوت‌اند. شدت بیماری تاثیر مستقیمی بر نحوه بروز علائم دارد و عملاً مرحله و سطح آن را تعیین می‌کند. علائم اولیه و اصلی کم کاری افزایش وزن قابل توجه و خستگی است. اما تا زمان بروز علائم بیشتر مشخص نیست که این علائم مربوط به اختلال در تیروئید است.
با پیشرفت اختلال تیروئید علائم دیگری مثل افسردگی، یبوست، ضعف حافظه، کاهش تمرکز، کاهش تعریق، خشکی دهان، خشکی پوست، خشکی و ریزش مو و ابرو، شکننده شدن ناخن‌ها، پف آلود شدن چشم، کاهش ضربان قلب، دردناک شدن مفاصل،سخت شدن گوارش و … بروز پیدا می‌کند که تیروئید کم کار با به راحتی قابل تشخیص می‌کنند. همانطور که مشاهده می‌کنید کم کاری تیروئید در تمام سیستم‌های بدن نقش دارد و پزشک متخصص به راحتی آن را تشخیص می‌دهد.
اختلال تیروئید در ابتدا به صورت خفیف خود را نشان می‌دهد و به تدریج علائم آن ظاهر می‌شود. همچنین این بیماری ممکن است در افراد مختلف علائم متفاوتی داشته باشد؛ این اختلال در مردان، زنان، سالمندان، کودکان و … علائم متفاوتی دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.
ü شیوع اختلال کم کاری تیروئید در گروه‌های جمعیتی مختلف نیز متفاوت است. به عنوان مثال این اختلال در خانم‌ها بیشتر از آقایان وجود دارد و با افزایش سن احتمال آن بیشتر می‌شود.
علائم کم کاری تیروئید در زنان
همانطور که گفتیم علائم کم کاری تیروئید در افراد مختلف و به خصوص زنان متفاوت است؛ از آنجایی که این بیماری در زنان شایع‌تر است، علائم آن همگی شناسایی شده و راحت‌تر تشخیص داده می‌شود. مهم‌ترین علائم کم کاری تیروئید در زنان شامل:
· ریزش و نازکی مو
· اختلال در سیکل قاعدگی
· کاهش ضربان قلب
· درد مفاصل
· افسردگی
· سفتی عضلات
· پف کردن زیر چشم
· افزایش کلسترول خون
· احساس تنگی نفس
· چاقی و اضافه وزن به ویژه در شکم و پهلو
· احساس خستگی و ضعف بدن
· یبوست
· خشک شدن پوست
· حساسیت به سرما
با توجه به علائم کم کاری تیروئید در زنان می‌توان متوجه شد که اغلب علائمی که برای این بیماری شناسایی شده‌اند در زنان وجود دارند. برخی از این علائم با شدید شدن کم کاری تیروئید بروز می‌یابند و بهتر است قبل از ظاهر شدن آنها برای درمان اقدام کنید؛ چرا که این علائم یک اختلال مهم را نشان می‌دهند.
علائم کم کاری تیروئید در بارداری
علائمی مثل افزایش وزن یا احساس خستگی ممکن است برای مادران بارداری که کم کاری تیروئید دارند بروز پیدا کند. از آنجایی که در دوران بارداری هورمون‌های بدن به طور قابل توجهی نوسان پیدا می‌کنند، کم کاری تیروئید ممکن است خطرات زیادی را متوجه فرد کند. بنابراین آگاهی نسبت به علائم کم کاری تیروئید در بارداری می‌تواند تا حد زیادی به سلامت مادر و جنین کمک کند. شایع‌ترین علائم در این افراد شامل:
· افزایش وزن ناگهانی
· خستگی
· افزایش سطح کلسترول خون
· افسردگی
· اختلال حافظه
· تورم دست و پا
· یبوست
· خشکی پوست و مو
· گرفتگی عضلات
مادران باردار اغلب تحت پایش مستقیم سیستم درمانی قرار می‌گیرند و هر یک از این علائم در آنها قابل تشخیص است. با این حال خود مادر باید از ارتباط این علائم با کم کاری تیروئید آگاه باشد؛ چرا که این بیماری خطراتی مثل سقط جنین، پره اکلامپسی، خونریزی پس از زایمان، نارسایی قلبی و خطراتی را برای جنین یا نوزاد به همراه دارد.
علائم کم کاری تیروئید در کودکان
همانطور که متوجه شدید اغلب علائم کم کاری تیروئید در زنان با علائم عمومی مشابه بود. اما این علائم ممکن است در کودکان تفاوت‌ها و اشتراک‌هایی داشته باشد که باعث می‌شود آن را با برخی اختلالات پزشکی اشتباه بگیریم. برای اینکه علائم بیماری در زندگی روزمره کودک گم نشود و سال‌ها پنهان نماند باید نهایت آگاهی را نسبت به آنها داشته باشیم. مهم‌ترین علائم تیروئید کم کار در کودکان شامل:
· یبوست
· خستگی و تنبلی برای ورزش و بازی
· واکنش کند به خطرات
· افزایش وزن
· بزرگ شدن غده تیروئید که گلو را شبیه به بیماری گواتر می‌کند
· موهای کم پشت و خشک
· پوست خشک و زبر
· عدم تحمل سرما
· نازک شدن یا ریزش ابروها
· صدای خشن
· بی حالی چهره و بدن
· افتادگی پلک
· کند شدن تکلم
علائم کم کاری تیروئید در نوزادان
برخی نوزادان ممکن است در بدو تولد یا کمی پس از آن علائم اختلال تیروئید یا حتی نداشتن این غده را داشته باشند که شامل:
· گریه شدید و مداوم
· زردی و یرقان
· به سختی نفس کشیدن
· عضلات ضعیف و دشواری در حرکت
· مشکلات تغذیه
شناسایی سریع علائم کم کاری تیروئید در نوزادان به دلیل آسیب پذیر بودن آنها بسیار حائز اهمیت است.
علائم کم کاری تیروئید در مردان چیست؟
علائم کم کاری تیروئید در مردان بزرگسال ممکن است مقداری متفاوت باشد به دلیل شیوع کمتر آن نادیده گرفته شود. در بسیاری از موارد این علائم را به عنوان خستگی ناشی از کار، افسردگی یا اضافه وزن در نظر می‌گیرند اما باید بدانیم که این علائم ممکن است نسبت به کم کاری تیروئید هشدار بدهند. شاخص‌ترین علائم کم کاری تیروئید در مردان شامل:
· حساسیت به سرما
· افزایش وزن
· بزرگ شدن گلو و گواتر
· یبوست
· تحلیل بافت عضلانی
· کاهش میل جنسی
· خشکی پوست و شکنندگی ناخن
· کاهش قدرت حافظه
· کاهش اعتماد به نفس
· افزایش اضطراب
· ریزش مو و تاسی
· کاهش سطح تستوسترون
· اختلال نعوظ
کم کاری تیروئید در مردان ممکن است با شدت یافتن خود قدرت باروری و میل جنسی را تا حد زیادی مختل کند؛ چرا که این بیماری به صورت مستقیم روی فرآیند اسپرم سازی و تحرک اسپرم‌ها تاثیرگذار است.
دلایل بیماری کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید ممکن است تحت تاثیر عوامل مختلفی به وجود بیاید که شامل:
§ بیماری‌های خود ایمنی
شایع‌ترین علت کم کاری تیروئید حمله سیستم ایمنی به غده تیروئید است که تحت تاثیر عوامل ژنتیکی و محیطی قرار دارد. در این موارد علائم کم کاری تیروئید اغلب در کودکی بروز پیدا می‌کنند اما امکان بروز آن در بزرگسالی نیز وجود دارد.
§ کمبود ید
کمبود ید در بدن که اغلب ناشی از سوء تغذیه است، یکی دیگر از علل مهم کم کاری تیروئید است. این مشکل اغلب به گواتر منجر می‌شود و برای درمان آن باید از ید درمانی استفاده کرد. از آنجایی که خاک کشور ما نیز از نظر منابع ید ضعیف است، استفاده از غذاهای دریایی برای پیشگیری از این بیماری ضروری است.
§ استفاده از داروهای پرکاری تیروئید
در برخی موارد استفاده از داروهای سرکوب کننده غده تیروئید و یُد رادیو اکتیو، باعث کم کاری تیروئید می‌شود. در صورتی که تاثیر استفاده از این داروها بیش از حد متعارف باشد، بیماری پرکاری تبدیل به کم کاری تیروئید می‌شود.
§ جراحی غده تیروئید
برداشتن قسمتی از غده تیروئید به دلیل ابتلا به بیماری‌هایی مثل سرطان ممکن است منجر به کم کاری تیروئید شود.
§ پرتو درمانی
در صورتی که پرتو درمانی در نواحی اطراف گردن و بالاتنه انجام شود ممکن است تاثیرات مخربی بر غده تیروئید داشته باشد و منجر به ایجاد این بیماری شود.
§ نقایص مادرزادی
کم کاری تیروئید در نوزادان اغلب به دلیل نقایص مادرزادی است که بر غده تیروئید نوزاد اثر منفی داشته‌اند. علاوه بر این ممکن است در بسیاری از افراد این نقایص هیچگونه علائمی نداشته باشند و تا بزرگسالی خود را نشان ندهند.
