آرتروز چیست | راه های پیشگیری از آرتروز و علت آن [مقاله معتبر]
بیماری آرتروز شایع‌ترین بیماری مزمن مفاصل است و بسیاری از افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. غضروف داخل مفصل یک ماده لاستیکی است که انتهای استخوان را می‌پوشاند، سطحی لغزنده برای حرکت مفصل فراهم می‌کند و اجازه می‌دهد تا بین استخوان‌ها سایش ایجاد نشود. آرتروز زمانی رخ می‌دهد که غضروف شکسته شود. همانطور که این بیماری با گذشت زمان بدتر می‌شود و غضروف‌های بیشتری تجزیه می‌شوند، استخوان‌های داخل مفصل شروع به ساییدگی روی یکدیگر می‌کنند و باعث آسیب بیشتر مفاصل می‌شوند. برای درک بهتر از این بیماری این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
نیاز به پرستار در منزل دارید؟ به صورت 24 ساعته با ما تماس بگیرید.
بنیاز به
آرتروز چیست؟
بیماری آرتروز گاهی اوقات بیماری مفصلی دژنراتیو یا ساییدگی نامیده می‌شود. این بیماری می‌تواند هر مفصلی در بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد. اغلب در دست‌ها، باسن، زانوها و ستون فقرات اتفاق می‌افتد. این بیماری باعث از بین رفتن لایه غضروف بین استخوان‌های شما می‌شود، به آرامی اتفاق می‌افتد و معمولاً با گذشت زمان بدتر می‌شود. فیزیوتراپی راهی است که علاوه بر درمان برای جلوگیری از پیش روی این بیماری نیز موثر است اگر بتوانید فیزیوتراپی در منزل را به صورت اصولی و تحت نظر متخصص امتحان کنید و دیگر آن را رها نکنید از بسیاری از آرتروز های شدید جلوگیری می کنید.
علت آرتروز چیست؟
علل آرتروز شناخته نشده است، ممکن است ارثی باشد، یعنی در خانواده‌ها دیده می‌شود. افرادی که ورزش می‌کنند ممکن است به آن مبتلا شوند، زیرا برخی از ورزش‌ها می‌توانند برای مفاصل، مضر باشند. با این حال، در بیشتر افراد، به نظر می‌رسد که سایش و پارگی مفاصل در طول سال‌ها اتفاق افتاده است. در ادامه با علائم آرتروز به طور کاملی آشنا می شوید.
در انتهای مفاصل نرمال و سالم غضروف قرار دارد، ماده‌‌ای سفت و لاستیکی که بیشتر از یک ماده ژل مانند با محتوای آب بالا و دو نوع پروتئین کلاژن و پروتئوگلیکان تشکیل شده است. غضروف به عنوان یک ضربه گیر عمل می‌کند که همچنین به استخوان‌ها اجازه می‌دهد تا هنگام خم شدن یا صاف شدن مفصل روی یکدیگر سر بخورند. به لطف محتوای آب، غضروف می‌تواند شکل خود را تغییر دهد تا در هنگام فشرده شدن ضربه‌ها را جذب کند. در افراد مبتلا به آرتروز، غضروف مقدار زیادی آب خود را از دست می‌دهد که اغلب در اثر ساییدگی و پارگی طبیعی است، در نتیجه توانایی جذب ضربه‌ها کاهش پیدا می‌کند.
بدون این غضروف، استخوان‌های زیر می‌توانند به هم ساییده شوند و باعث درد و التهاب در مفصل شوند. غضروف در صورت آسیب می‌تواند تا حدودی ترمیم شود، به آرامی، زیرا فاقد رگ‌های خونی است. اما بدن بعد از آسیب، غضروف جدیدی تولید نمی‌کند.
برای پیشگیری از آرتروز چه باید کرد؟
از آنجایی که بیشتر موارد بیماری آرتروز ناشی از ساییدگی و پارگی طبیعی مفاصل است، پیشگیری از آن ممکن نیست. همچنین برای جلوگیری از ابتلا به آرتروز با افزایش سن، کار زیادی نمی‌توانید انجام دهید. اما ممکن است با این اقدامات بتوانید خطر ابتلا به آرتروز را کاهش دهید:
1. سعی کنید از مفاصل خود بیش از حد استفاده نکنید.
2. سعی کنید از مشاغل یا فعالیت‌هایی که نیاز به حرکت‌های تکراری دارند، اجتناب کنید.
3. وزن بدن را نرمال حفظ کنید.
4. برای قوی نگه داشتن عضلات اطراف مفصل ها، تمرینات قدرتی انجام دهید. این امر به ویژه برای مفاصل تحمل کننده وزن، مانند باسن، زانو و مچ پا بسیار مهم است.
5. سبک زندگی فعال و رژیم غذایی مغذی داشته باشید.
6. از استفاده از مفصل دردناک خودداری کنید.
برای جلوگیری از آرتروز چه بخوریم؟
1. اسیدهای چرب غیراشباع امگا ۳ با زنجیره بلند موجود در ماهی‌های چرب دارای خواص ضد التهابی هستند که ممکن است برای بیماری آرتروز مفید باشند. مصرف دو وعده ماهی در هفته، که یکی از آنها روغنی باشد، مانند ساردین یا سالمون مفید است. اگر امکان پذیر نیست، می‌توانید کپسول‌های روغن ماهی با دوزی که مقدار مشابهی را ارائه می‌دهند، در نظر بگیرید.
2. چربی‌های غیر اشباع امگا ۶ که در روغن‌های آفتابگردان، ذرت و دانه انگور یافت می‌شوند تا حدودی ضد التهاب هستند، بنابراین ممکن است علائم را بدتر کنند. آنها را با روغن‌ها و چربی‌های تک غیر اشباع مانند روغن کلزا و روغن زیتون جایگزین کنید.
3. افزایش دریافت فیبر غذایی
4. خوردن آجیل ۳۰ گرم در روز
5. مصرف پروتئین سویا مانند شیر سویا یا دانه‌های سویا ۲۵ گرم در روز
6. دریافت ویتامین K ممکن است از طریق نقشی که در ساخت استخوان و غضروف دارد، بر آرتروز تأثیر بگذارد.
7. مصرف ویتامین D نیز برای سلامت استخوان و غضروف ضروری است. مطالعات نشان داده‌‌اند که ممکن است تاثیر مثبتی بر قدرت و تعادل عضلانی، به ویژه قدرت چهار سر ران داشته باشد.
انواع آرتروز
بیماری آرتروز به عنوان اولیه یا ثانویه با توجه به علت تشخیص، طبقه بندی می‌شود.
آرتروز اولیه
این شایع‌ترین شکل تشخیص داده شده بیماری آرتروز است و در نظر گرفته می‌شود که عمدتاً به دلیل ساییدگی و پارگی در طول زمان رخ می‌دهد. به همین دلیل، با پیری همراه است. در واقع، سن قوی‌ترین عامل خطر آرتروز است و هر چه فرد طولانی‌تر از مفاصل خود استفاده کند، احتمال ابتلا به این شکل از آرتروز بیشتر می‌شود. از نظر تئوری، این بدان معنی است که مبتلا به آرتروز اولیه اجتناب ناپذیر است. افراد از سن ۵۵ یا ۶۰ سالگی به این نوع آرتروز مبتلا می‌شوند و ممکن است در مفاصل خاصی ایجاد شود. بنابراین، آرتروز اولیه معمولاً بر اساس محل درگیری مانند دست، پا، زانو و لگن تقسیم می‌شود، اگرچه ممکن است چندین مفاصل را نیز درگیر کند.
آرتروز ثانویه
این شکل از بیماری آرتروز ناشی از شرایطی است که باعث ایجاد تغییر در ریزمحیط غضروف می‌شود. چنین شرایطی شامل ترومای قابل توجه، ناهنجاری‌های مادرزادی مفاصل، نقایص متابولیک مثل بیماری ویلسون، عفونت‌ها، بیماری‌هایی همچون نوروپاتی و اختلالاتی است که ساختار و عملکرد طبیعی غضروف را تغییر می‌دهد مانند آرتریت روماتوئید و نقرس. آرتروز ثانویه در افراد نسبتاً جوان تقریباً ۴۵ یا ۵۰ ساله ظاهر می‌شود. عوامل خطر رایجی که می‌توانند منجر به آرتروز ثانویه شوند عبارتند از:
1. تروما: شکستگی استخوان در حین ورزش احتمال ابتلا به آرتروز در مفصل آسیب دیده را افزایش می‌دهد. متاسفانه، این بدان معناست که احتمال ابتلا به آرتروز در سنین پایین‌تر بیشتر است.
2. چاقی: ۳ تا ۶ برابر وزن بدن فرد از طریق زانوها منتقل می‌شود. بنابراین، منطقی است که افزایش وزن بدن باعث ایجاد نیروی اضافی در سراسر زانو در طول راه رفتن می‌شود. این وزن بر روی مفاصل به ویژه در زانوها و باسن وارد و باعث می‌شود که آنها سریعتر از بین بروند.
3. سبک زندگی بی‌تحرک: این موضوع نه تنها باعث افزایش وزن می‌شود، بلکه کم تحرکی نیز با ضعیف شدن عضلات و تاندون‌های اطراف مفاصل مرتبط است. این خطر ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهد زیرا ماهیچه‌ها به اندازه کافی قوی نیستند که مفاصل را به درستی تراز، پایدار و حمایت کنند. به همین دلیل است که شرکت در فعالیت‌های کم تاثیر که بر کشش، استحکام، وضعیت بدنی و دامنه حرکتی تاکید دارد، بسیار مهم است که شامل ایروبیک، شنا و یوگا می‌شود.
4. وراثت: از علل آرتروز وراثت است. مطالعات اپیدمیولوژیک سابقه خانوادگی اخیراً شواهدی مبنی بر تأثیر ژنتیکی آرتروز به ویژه در دست‌ها، زانوها و باسن نشان داده است.
5. استفاده بیش از حد از مفاصل: به دلیل استفاده مکرر از مفاصل در یک شغل یا در حین فعالیت‌های دیگر، رخ می‌دهد. یکی از دلایلی که این اتفاق در حین کار رخ می‌دهد این است که طی روزهای طولانی، عضلات به تدریج خسته می‌شوند و دیگر به عنوان محافظ مفاصل موثر عمل نمی‌کنند.
انواع آرتروز ثانویه
علائم آرتروز ها متفاوت هستند برای همین لازم است که ابتدا با انواع آرتروز آشنا شوید
آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید باعث تورم، درد و سفتی در برخی مفاصل می‌شود که می‌تواند منجر به آسیب دائمی آنها شود. با گذشت زمان، آرتریت روماتوئید می‌تواند ناتوان کننده باشد، سیستم ایمنی بدن به سلول‌های سالم خود در داخل مفاصل خاص حمله می‌کند و منجر به پاسخ التهابی می‌شود. این بیماری معمولاً به صورت زیر نشان داده می‌شود:
1. سفتی و درد مفاصل در صبح که مدتی طول می‌کشد، اما با حرکت شل می‌شود
2. درد، قرمزی یا تورم در یک یا چند مفصل در سراسر بدن
3. گزگز یا بی‌حسی در اندام ها
4. کاهش دامنه حرکتی
5. بدشکلی مفصل
6. خستگی
7. تب
آرتریت روماتوئید می‌تواند بسیار تهاجمی باشد و ممکن است منجر به سایر عوارض سیستمیک و مشکلات سلامتی از جمله بیماری قلبی، دیابت و پوکی استخوان شود. به همین دلیل بسیار مهم است که در صورت داشتن علائمی که می‌تواند با آرتریت روماتوئید همراه باشد در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. مداخله زود هنگام و مدیریت تهاجمی برای حفظ تحرک، عملکرد و کیفیت بالاتر زندگی مهم هستند.
فیبرومیالژی
فیبرومیالژی یک اختلال مزمن طولانی مدت است که با درد و حساسیت در سراسر بدن و همچنین خستگی تعریف می‌شود. افراد مبتلا به فیبرومیالژی احساس درد شدیدی دارند. این احساس گاهی اوقات به عنوان یک درد عضلانی ثابت توصیف می‌شود. فیبرومیالژی اغلب به عنوان یک اختلال روماتیسمی یا آرتریت مانند در نظر گرفته می‌شود. اما بر خلاف آرتریت و برخی بیماری‌های مرتبط، آسیبی به مفاصل، ماهیچه‌ها یا سایر بافت‌ها وارد نمی‌کند. فیبرومیالژی یک بیماری پیشرونده نیست، به این معنی که در طول زمان به طور پیوسته بدتر نمی‌شود اما به دلیل ایجاد درد و حساسیت گسترده در سراسر بدن و همچنین خستگی، شناخته شده است. همچنین می‌تواند باعث موارد زیر شود:
1. سردرد
2. سرگیجه
3. مسائل گوارشی
4. مشکل در خوابیدن
5. خشکی چشم یا دهان
6. مشکلات حافظه یا تمرکز
7. بی‌حسی و گزگز در دست‌ها و پاها
8. حساسیت به نورهای روشن یا صداهای بلند
نقرس
نقرس نوعی آرتریت است که منجر به درد مفاصل می‌شود. با نقرس، کریستال‌ها در مفصل تشکیل و مفاصل می‌توانند متورم، دردناک و قرمز شوند. نقرس می‌تواند هر مفصلی در بدن را تحت تاثیر قرار دهد. اولین حمله نقرس اغلب در شست پا رخ می‌دهد. مفاصل آرنج، مچ دست و انگشتان نیز محل‌های شایع نقرس هستند. تورم دردناک می‌تواند در یک مفصل یا در مفاصل مختلف ظاهر شود و از بین برود. کریستال‌های نقرس زمانی تشکیل می‌شود که بدن شما بیش از حد اسید اوریک تولید کند یا از شر آن خلاص نشود، ژنتیک عامل اصلی در تعیین سطح اسید اوریک است. نقرس منجر به حملات یا شعله ور شدن می‌شود که به طور ناگهانی با مفاصل داغ، قرمز یا متورم ظاهر می‌شود. مفاصل می‌توانند به قدری دردناک باشند که حرکت آنها دردناک باشد. کریستال‌های نقرس می‌توانند برجستگی‌های سفیدی ایجاد کنند که اغلب در زیر پوست قابل مشاهده هستند این برجستگی‌ها دردناک نیستند.
آرتریت پسوریاتیک
آرتریت پسوریاتیک وضعیتی است که مفاصل متورم و دردناک آرتریت را با پسوریازیس ترکیب می‌کند. پسوریازیس به طور معمول باعث ایجاد لکه‌های خارش دار، پوسته پوسته و تغییر رنگ روی پوست صورت و سر می‌شود. علائم این بیماری برای هر فردی متفاوت است، آنها می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند. گاهی اوقات وضعیت شما بهبود می‌یابد و برای مدتی احساس بهتری خواهید داشت. در مواقع دیگر علائم شما ممکن است بدتر شود:
1. مفاصل متورم و حساس در یک یا هر دو طرف بدن
2. سفتی مفاصل در صبح
3. تورم انگشتان دست و پا
4. عضلات و تاندون‌های دردناک
5. لکه‌های پوسته پوسته روی پوست که ممکن است با تشدید درد مفاصل بدتر شوند
6. پوسته پوسته شدن پوست سر
7. خستگی
8. سوراخ شدن ناخن
9. جدا شدن ناخن از بستر ناخن
10. قرمزی چشم
11. درد چشم
در آرتریت پسوریاتیک، سیستم ایمنی بدن به مفاصل و پوست شما حمله می‌کند. پزشکان به طور قطع نمی‌دانند چه چیزی باعث این حملات می‌شود. آنها فکر می‌کنند این بیماری ترکیبی از ژن‌ها و عوامل محیطی ناشی می‌شود.
اولین علائم آرتروز کدامند؟
افراد مبتلا به بیماری آرتروز معمولاً درد یا سفتی مفاصل دارند که اغلب به دلیل سایش مفاصل به دلیل آسیب غضروف است. آرتروز می‌تواند در هر مفصلی رخ دهد، اما بیشتر مفاصل دست، لگن و زانو و همچنین کمر و گردن را درگیر می‌کند. شایع‌ترین علائم آرتروز عبارتند از:
1. درد در مفصل
2. تورم و حساسیت در مفصل
3. کاهش دامنه حرکتی در مفصل
4. ضعف عضلانی در اطراف مفصل
5. صدای کلیک هنگام حرکت مفصل
6. سفتی در مفصل، به ویژه پس از حرکت نکردن، بعد از خواب یا نشستن
از کجا بفهمیم آرتروز داریم؟
هیچ علامت یا آزمایشی وجود ندارد که بتواند بیماری آرتروز را تشخیص دهد. تشخیص بر اساس بررسی علائم و سابقه پزشکی شما، معاینه فیزیکی و آزمایش‌های آزمایشگاهی و تصویربرداری است. در بررسی تاریخچه پزشکی شما و انجام معاینه فیزیکی، پزشک شما به دنبال علائمی است که نشان دهنده آرتروز است، از جمله:
1. دردی که با فعالیت بدتر می‌شود و با استراحت بهتر می‌شود
2. سن بالای ۴۵ سال
3. سفتی مفاصل در صبح که کمتر از ۳۰ دقیقه طول می‌کشد
4. بزرگ شدن مفاصل استخوانی
5. کاهش دامنه حرکتی
معاینه فیزیکی همچنین ممکن است علائم آرتروز را نشان دهد، از جمله حساسیت مفاصل، تورم مفاصل، کریپتاسیون (ترق زدن مفاصل در حین حرکت)، تغییر راه رفتن و بی‌ثباتی مفصل.
اگر پزشک مشکوک به آرتروز باشد، ممکن است آزمایش‌های مختلفی را انجام دهد. آزمایش خون و سایر آزمایش‌ها به تشخیص آرتروز کمکی نمی‌کنند، اما ممکن است به رد سایر علل بالقوه علائم شما، مانند آرتریت التهابی کمک کنند.
آزمایشات تصویربرداری، از جمله اشعه ایکس، اسکن تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) و سونوگرافی، معمولاً ضروری نیستند. اما آنها می‌توانند به رد سایر علل علائم کمک کنند و میزان آسیب به غضروف، استخوان‌ها و رباط‌های شما را نشان دهند.
زندگی با آرتروز
برخی از کارها وجود دارد که می‌توانید برای کمک به مدیریت زندگی خود در صورت ابتلا به بیماری آرتروز انجام دهید. آنها عبارتند از:
· اگر اضافه وزن دارید وزن کم کنید. این کار می‌تواند فشار وارده بر مفاصل شما، به ویژه باسن و زانو را کاهش دهد.
· به طور منظم برای دوره‌های کوتاه ورزش کنید. این کار همچنین می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. با پزشک خود در مورد یک برنامه ورزشی ایمن صحبت کنید.
· از عصا و سایر وسایل مخصوص برای محافظت از مفاصل خود استفاده کنید.
· از استفاده بیش از حد از مفاصل خود اجتناب کنید.
· داروی خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
· از گرما و/یا سرما درمانی برای کاهش درد یا تورم مفاصل استفاده کنید.
· مصرف مکمل‌های غذایی مانند گلوکزامین و کندرویتین سولفات را در نظر بگیرید. آنها ممکن است به بهبود علائم کمک کنند.
برای آسان تر شدن زندگی با آرتروز لازم است که حتما تمرینات فیزیوتراپی خود را به صورت درست و کامل انجام دهید که می توانید از فیزیوتراپی در منزل شمال تهران یا فیزیوتراپی در منزل غرب تهران و همچنین سایر مناطق تهران استفاده کنید. ما انواع خدمات فیزیوتراپی را در تمام نقاط تهران ارائه می دهیم.
عوامل موثر ابتلا به آرتروز
عواملی وجود دارند که می‌توانند خطر ابتلا به بیماری آرتروز را افزایش دهند، از جمله:
· اضافه وزن یا چاقی: اضافه وزن می‌تواند آرتریت را در مفاصل تحمل کننده وزن مانند زانو، لگن و ستون فقرات بدتر کند.
· آسیب مفصل: مفاصلی که آسیب دیده‌‌اند یا تزریق استروئید داشته‌‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز هستند.
· تکرار حرکات: افرادی که شغلی دارند که به حرکت‌های یکسانی نیاز دارد، در معرض ابتلا هستند.
· سن: آرتروز در افراد مسن شایع‌تر است زیرا آنها مدت طولانی‌تری از مفاصل خود استفاده می‌کنند.
· جنسیت: زنان بیشتر از مردان به آرتروز مبتلا می‌شوند، به خصوص بعد از ۵۰ سالگی.
· ورزش: انجام ورزش‌ها، به‌ویژه ورزش‌هایی که مستقیماً به مفاصل ضربه وارد می‌کنند یا شامل حرکات چرخشی یا پرتاب مفصل هستند، امکان آرتروز را بیشتر می‌کند.
· عدم فعالیت بدنی
· دیابت نوع 2 و سطح گلوکز بالا
شایع‌ترین بیماری مزمن مفاصل، آرتروز است. انواع مختلفی از بیماری آرتروز وجود دارد که هر یک علائم و نشانه‌های خاص خود را دارند. آرتریت روماتوئید، نقرس و لوپوس برخی از انواع آرتروز هستند. در آرتروز، که اغلب یک بیماری ساییدگی است، غضروفی که انتهای استخوان‌های مفصل را می‌پوشاند به دلایل مختلف، آسیب می‌بیند. از علل آرتروز می‌توان به چاقی، عدم تحرک بدنی، اختلالات مادرزادی، رشد غیر طبیعی استخوان و غضروف، هموفیلی و سایر اختلالاتی که باعث خونریزی در مفاصل می‌شوند، اشاره کرد. برای تشخیص دقیق، پزشک از شما سوالاتی در مورد درد می‌پرسد. ممکن است برای تشخیص علت درد، عکسبرداری با اشعه ایکس یا MRI از مفصل تجویز تا علت دقیق بیماری مشخص شود.
