نورولوژیست کیست و چه کار می کند بسیار مهم است زیرا یکی از مشکلاتی که برای بسیاری از بیماران به وجود می‌آید این است که نمی‌دانند در مواجه با مشکلاتی مثل گزگز کردن دست و پا، لرزش اندام‌ها، دوبینی یا تاری دید، زمین خوردن، سفتی عضلات و … به چه کسی مراجعه کنند. در چنین مواردی فرد از آنجایی که منشأ بیماری را نمی‌داند ممکن است آن را به حال خود رها کرده و باعث تشدید بیماری شود. اما با ویزیت پزشک متخصص در منزل و این مسئله حل می‌شود.
در ادامه به تمام سوالات در زمینه نورولوژی و نورولوژیست پاسخ می‌دهیم.

نورولوژی چیست؟

نورولوژی همان شاخه مغز و اعصاب علم پزشکی است که به مطالعه، تشخیص و درمان اختلالات عصبی می‌پردازد. سیستم عصبی بدن را می‌توان مهم‌ترین سیستم کنترل کننده سایر بخش‌ها دانست که بر تمام اعضای بدن تاثیرگذار است. . منظور از سیستم عصبی، دستگاهی است که پیام‌های عصبی را بین مغز،‌نخاع و اعضای مختلف بدن منتقل می‌کند. این سیستم پیچیده تمام فعالیت‌های بدن را تنظیم کرده و عملکرد آن برای تمام فعالیت‌های اساسی بدن حیاتی است.
به دلیل گستردگی و پیچیده بودن سیستم عصبی، بیماری‌های عصبی مختلفی وجود دارد که افراد زیادی را در سراسر دنیا درگیر کرده است؛ به طوری که بیماری‌های عصبی مثل آلزایمر، سکته مغزی، اوتیسم، صرع، میگرن، پارکینسون و … آنقدر متداول‌اند که برای اغلب ما شناخته شده‌اند. نورولوژی با استفاده از تکنولوژی روز دنیا عوامل شیمیایی و الکتریکی که در اختلال عصبی دخالت دارند را شناسایی کرده و با روش‌هایی به درمان آنها می‌پردازد.

نورولوژیست کیست؟

منظور از نورولوژیست پزشکی است که در زمینه بیماری‌های سیستم اعصاب تخصص دارد و در تشخیص و درمان این بیماران تجربه دارد. متخصص اعصاب ابتدا فرایندهای مربوط به تشخیص و تست‌ را انجام می‌دهد و در صورتی که لازم بود روش درمانی مناسب را توصیه می‌کند. توجه داشته باشید که پزشک جراح مغز و اعصاب تنها با روش درمانی جراحی سر و کار دارد اما نورولوژیست هیچگونه مداخله جراحی ندارد.
اغلب نورولوژیست بیمار را ویزیت می‌کند و پس از ارزیابی‌های تشخیصی نوع درمان مناسب را مشخص می‌کند. در صورتی که خود متخصص قادر به درمان نباشد و تشخیص دهد که فرد به مداخله جراحی احتیاج دارد، او را به جراح مغز و اعصاب ارجاع می‌دهد. با این حال می‌توان گفت که متخصص اعصاب با استفاده از تکنیک‌های مختلف قادر است بیماری‌های عصبی متفاوت را درمان کند.

نورولوژیست چه کاری انجام می‌دهد؟

نورولوژیست اغلب با بیمار مصاحبه می‌کند تا منشأ اصلی بیماری را پیدا کند؛ چرا که در بسیاری از موارد ممکن است بیمار تشخیص اشتباهی در مورد بیماری خودش داشته باشد. تشخیص بیماری‌های عصبی یک فرایند دقیق و منظم متشکل از معاینه، شرح حال و تست‌های مختلف است. اغلب نورولوژیست‌ها با بررسی وضعیت ذهنی، بینایی، حسی، تعادل، واکنش، گفتار، قدرت تکلم و راه رفتن قادرند اختلالات مختلف را تشخیص دهند. علائم زیر در نورولوژی بسیار مهم‌اند:

· حالت گیجی و منگی
· تغییر خلق و خو
· گزگز دست یا پا
· غش کردن یا ضعف ناگهانی
· مشکلات حسی (مثل اختلال بویایی یا سیستم لمسی)
· تاری دید یا دوبینی
· لرزش اندام‌ها
· کاهش هوشیاری
· نگاه خیره به یک نقطه

رایج ترین تست های تشخیصی نورولوژی

· الکتروانسفالوگرافی (EEG)
· توموگرافی یا سی تی اسکن
· سوراخ کمری (LP) برای بررسی مایع مغزی نخاعی
· بررسی هدایت عصبی و الکترومیوگرافی
· تصویربرداری مغناطیسی یا همان MRI
· پروسه‌های تشخیصی و درمانی نورولوژی
هر یک از این تست‌ها در مواقع خاصی کاربرد دارند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. همچنین باید توجه داشته باشید که نورولوژیست علاوه بر تشخیص و درمانی‌های غیر تهاجمی، ممکن است در اتاق عمل با جراح مغز و اعصاب نیز همکاری کند.

انواع بیماری‌های مغز و اعصاب

در صورتی که با انجام معاینات و آزمون‌های خاص نورولوژی، بیماری فرد تشخیص داده شد، متخصص اعصاب یا خود روش‌های درمانی را توصیه می‌کند یا فرد را به جراح مغز و اعصاب ارجاع می‌دهد. در این قسمت به متداول‌ترین بیماری‌های نورولوژی و نحوه درمان آنها توسط نورولوژیست اشاره می‌کنیم:

انواع سردردها

شاید بتوان گفت که یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مربوط به اعصاب، انواع سردردها هستند. جالب است بدانید که سردردهای مختلفی وجود دارند که درمان هر یک از آنها با دیگری متفاوت است:

· سردرد خفیف
منظور از سردرد خفیف زمانی است که تنها مشکل فرد سر درد است. سردردهای خفیف اغلب خطرناک نیستند اما بعضاً ممکن است شدت پیدا کنند یا به انواع دیگر سردرد تبدیل شوند. این عارضه اغلب به درمان خاصی احتیاج ندارد و نورولوژیست ممکن است به تجویز چند دارو اکتفا کند.

· سردرد میگرنی
شایع‌ترین نوع سردرد تکرار شونده، از نوع میگرنی است که برخی عوامل آن را افزایش می‌دهند. این سردردها اغلب یک طرف سر را درگیر می‌کنند و ممکن است تا 3 روز به طول بیانجامند. این بیماری در حال حاظر درمان خاصی ندارد اما نورولوژیست با برخی روش‌ها و توصیه‌ها می‌تواند آن را کنترل کند.

· سر درد تنشی
نوعی سردرد که مثل یک حلقه دور سر را می‌گیرد و تقریباً در تمام نواحی سر حس می‌شود. این سردرد در پی استرس، فشار و تنش عصبی به وجود می‌آید. متخصص اعصاب برای درمان این نوع سردرد اغلب از ریلکسیشن، فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب و شل کننده عضلات، داروهای مسکن یا حتی تحریک گیرنده‌های عصبی استفاده می‌کند.

· سردرد خوشه‌ای
سردرد کوتاه مدتی است که یک طرف مغز را درگیر می‌کند و باعث ریزش اشک و گشادی مردمک می‌شود. این سردرد ممکن است چندین بار در روز اتفاق بیفتد و گاهی با تهوع و استفراغ همراه است. این سردرد نیز با برخی روش‌های نورولوژی قابل کنترل است.

MS یا مالتیپل اسکلروزیس
یک نوع بیماری خود ایمنی و پیش رونده عصبی است که با از بین رفتن غشای میلینی سلول‌های عصبی همراه است. این اختلال به انتقال پیام‌های عصبی ضربه وارد می‌کند و ممکن است علائمی مثل لرزش، ضعف اندام، بی حسی، عدم هماهنگی، اختلال حسی و سرگیجه می‌شود. این بیماری درمان قطعی ندارد و با تجویز دارو و برخی تکنیک‌ها تنها کنترل می‌شود.

پارکینسون
یک اختلال پیشرونده عصبی است که واضح‌ترین علامت ارتعاش و لرزش دست و پا می‌باشد. عوامل ژنتیکی و سوابق خانوادگی اصلی‌ترین عامل این بیماری هستند. درمان خاصی برای این بیماری نیز وجود ندارد و تنها می‌توان با برخی داروها سرعت پیشرفت آن را کاهش داد. همچنین در مواردی لازم است از فیزیوتراپی یا توانبخشی نیز استفاده شود.

صرع
صرع نوعی بیماری عصبی است که با غش کردن و کاهش هوشیاری همراه است و عوارض زیادی را برای سیستم مغزی نخاعی همراه دارد. این بیماری با استفاده تکنیک‌های خاص نورولوژی و برخی داروها کنترل می‌شود.