با علائم فشار خون پایین بیشتر آشنا شوید. هنگامی که جریان خون در رگهای خونی فشاری پایینتر از حد طبیعی داشته باشد، فشار خون پایین یا در اصطلاح پزشکی افت فشار خون روی میدهد. فشار خون نیرویی است که خون حین پمپاژ توسط قلب به دیواره شریانها وارد میآورد و معمولاً در قالب دو عدد توصیف می شود: سیستولیک (systolic) و دیاستولیک (diastolic). این اعداد فشار خون را بر حسب میلیمتر جیوه ثبت میکنند که سیستولیک بالاتر از دیاستولیک است. در اکثر بزرگسالان، فشار خون طبیعی معمولا کمتر از 80/120 میلی متر جیوه است. فشار خون پایین فشار خونی است که کمتر از 60/90 میلی متر جیوه باشد.
علائم فشار خون پایین
برخی از افراد دائماً فشار خون پایینی دارند و این موضوع برای آنها طبیعی است. سایر افراد افت ناگهانی فشار خون یا فشار خون پایین را تجربه می کنند که میتواند به وضعیت سلامتی آنها مربوط باشد و ممکن است به معنای آن باشد که قلب، مغز یا سایر اندامهای حیاتی فرد جریان خون کافی ندارند و در معرض خطر حمله قلبی یا سکته قرار بگیرند. علائم فشار خون پایین میتواند به صورت موارد زیر باشد:
· گیجی یا سبکی سر
· غش کردن
· احساس خستگی یا ضعف
· تاری دید
· سردرد
· درد گردن یا کمر
· حالت تهوع
· تپش قلب شدید
اندامها، هورمونها و اعصاب، کار تنظیم فشار خون را به عهده دارند. به عنوان مثال، سیستم عصبی خودکار، اقدام به ارسال سیگنال «جنگ یا گریز (Fight or flight)» میکند که بسته به موقعیت، به قلب و سایر سیستمهای بدن فرمان افزایش یا کاهش فشار خون را میدهد. چنانچه سیستم عصبی خودکار دچار مشکلاتی شود، از جمله بیماری پارکینسون، میتواند باعث کاهش فشار خون شود.
علائم فشار خون پایین در زنان
هر یک از هورمون های جنسی در بدن انسان اثر تنظیمی بر فشار خون دارد. در حالی که تستوسترون باعث افزایش فشار خون میشود، نشان داده شده است که استروژن آن را کاهش میدهد. سطح استروژن در طول هفته قبل از قاعدگی بالاتر است، که می تواند موجب بروز علائم فشار خون پایین در زنان شود.
تغییرات فشار خون در طول چرخه قاعدگی طبیعی به خوبی مستند نشده است و مطالعات قبلی نتایج متناقضی را ارائه داده است. برای نمونه، 30 زن با فشار خون نرمال و 10 زن با فشار خون نسبتا پایین، اندازه گیری فشار خون خود را هر روز صبح به مدت 6 هفته در خانه و تحت شرایط استاندارد و با استفاده از فشارسنج نیمه اتوماتیک اندازه گرفتند. همه دورههای قاعدگی طبیعی داشتند و افراد در مراحل مختلف سیکل قاعدگی وارد مطالعه شدند. مشخص شد که فشار خون در شروع قاعدگی بیشتر از سایر مراحل سیکل بود و نیز فشار خون در روزهای 17 تا 26 کمتر از بقیه سیکل بود. در نتیجه، الگوهای مشابهی در افراد دارای فشار خون طبیعی و فشار خون بالا مشاهده شد.گاهی اوقات علائم فشار خون پایین مربوط به افت فشار خون ارتواستاتیک است که به صورت کاهش فشار خون سیستولیک بیش از 20 میلی متر جیوه یا کاهش فشار خون دیاستولیک حداقل 10 میلی متر جیوه، در عرض 3 دقیقه پس از تغییر حالت خوابیده به حالت عمودی.
علائم بالینی فشار خون پایین
علائم بالینی فشار خون پایین در این موارد شامل سرگیجه، سنکوپ، تاری دید و از دست دادن تعادل است. این علائم فشار خون پایین ممکن است در زنان شایعتر باشد، اما نقش پیچیدهای که به واسطه ساز و کارهای استروژن ایفا می شود به خوبی شناخته نشده است. زنان دارای سیستم پاراسمپاتیک فعالتر، سطح استروژن بالاتر و مرکز ثقل پایینتری دارند. بنابراین، زنان کمتر قادر به جبران افت فشار خون در پاسخ به تغییر موقعیت خواهند بود. درک این ساز و کارهای موثر در افت فشار خون ارتواستاتیک ممکن است تشخیص و درمان مشکل را بهبود بخشد. افت فشار خون هنگام ایستادن یا بعد از غذا خوردن عمدتاً در بزرگسالان بالای 65 سال رخ میدهد. افت فشار خون با واسطه عصبی عمدتاً کودکان و بزرگسالان جوانتر را تحت تأثیر قرار میدهد. فشار خون نرمال در زنان ۱۲۰ روی ۸۰ است، اما برای کودکان و نوجوانان کمتر است. زنان پیش از یائسگی معمولاً فشار خون کمتری نسبت به مردان هم سن دارند. نتایج مطالعات حاکی از این است که یائسگی طبیعی میتواند به عنوان یک عامل خطر برای ابتلا به فشار خون بالاتر، صرف نظر از سن و شاخص توده بدنی باشد.
علائم فشار خون پایین در جوانان
سبکی سر گاه به گاه و دیدن لکههای سیاه هنگام ایستادن از حالت خوابیده به پشت یا برخاستن از حالت چمباتمه زدن تقریباً در همه نوجوانان و بزرگسالان جوان، تجربه می شود. در حدود 20٪ از افراد جوان، شکایات مکرر از سبکی سر یا حتی سنکوپ (کاهش هوشیاری در نتیجه کم خونی مغز) گزارش شده است. چنین علائم فشار خون پایین ارتواستاتیکی آن هم بلافاصله پس از ایستادن، ناشی از هیپوپرفیوژن (افت خون رسانی) مغزی به دلیل افت موقت فشار خون سیستمیک (BP) است، با این حال، این که چند وقت یکبار کاهش شدید اولیه فشار خون را میتوان در افراد مراجعه کننده با علائم فشار خون پایین مانند سبکی سر ثبت کرد، هنوز مشخص نشده است.